Nog niet zo lang geleden heb ik met M. een aantal dagen Warschau onveilig gemaakt. We gingen in alle opzichten voor low budget. Een bezoek aan één (of meerdere) melkbars mag dan uiteraard niet ontbreken.
Een melkbar? Wat is dat?
Een melkbar (pools: bar mleczny) is een soort van goedkoop zelfbedieningsrestaurant en komt alleen in Polen voor. Deze restaurants zijn tussen de eerste en tweede wereldoorlog ontstaan en werden / worden gesubsidieerd door de overheid. In het begin werden hier voornamelijk zuivelgerechten geserveerd maar nu staan er vooral traditionele Poolse gerechten op de menukaart.
Staatssubsidie?
In de hoogtijdagen van de bar mleczny kon je op zo'n 25.000 plaatsen terecht. Na de val van het communisme werden deze bars geprivatiseerd en er zijn nu nog 140 melkbars over. Deze bars krijgen nog steeds 5 miljoen euro staatssubsidie per jaar. En, wanneer de bar aan bepaalde eisen voldoet, is het zelfs mogelijk dat de gemeente zorgt voor kosteloze ruimte en energie.
Gerechten en prijzen
Door de subsidie kunnen de prijzen van de gerechten extreem laag blijven en worden ze per dag vastgesteld aan de hand van de inkoopprijzen van de – met name – verse ingrediënten. Hierdoor kan ook de arme(re) Pool in de melkbar goed voedsel eten tegen een betaalbare prijs.
In plaats van de zuivelgerechten van vroeger, vind je nu traditionele gerechten op de kaart. Denk hierbij aan pierogi, barszcz, krokiet, bigos en pannenkoeken met zoete witte kaas. Met andere woorden, de gerechten die in een Pools huishouden ook gegeten worden. Maar ook voor een broodje kaas en een kop koffie kun je hier terecht. Over het algemeen wordt er geen alcohol geschonken.
De melkbar zelf
Bij de inrichting van een melkbar moet je jezelf niet teveel voorstellen. Functionele tafels en stoelen waarbij de sfeer aan een eenvoudige kantine doet denken. Bij de kassa bestel je, betaal je en je gaat met je bonnetje naar de keuken. Hier wordt je gerecht ter plekke uitgeserveerd en zoek je een plekje om te zitten. Voor de doorsnee Nederlander is het overigens een gok wat je bestelt want alle gerechten worden uitsluitend in het Pools vermeld. Als je geluk hebt, spreekt één van de medewerkers een woordje Engels.
Na beëindiging van de maaltijd breng je zelf het servies en bestek naar een aangewezen plaats dicht bij de keuken.
Onze ervaring
Enthousiast, héél enthousiast. Zo kun je het wel omschrijven ;-)
Thuis had ik al een lijst van melkbars uitgeprint, maar ook de App van Triposo is een aanrader om bars en restaurants te vinden. We zaten meerdere keren uitsluitend tussen de Polen, met handen en voeten kregen we uitgelegd wat we wilden eten. In het gunstigste geval werd er iemand bij geroepen die in (meestal) gebrekkig Engels ons te woord stond. De gerechten waren goed, meer dan goed zelfs. We hebben met smaak gegeten. Voor ons is een melkbar zeker voor herhaling vatbaar.
Daarnaast hebben we ook in de 'gewone' restaurants gegeten. Een complete hoofdmaaltijd inclusief een halve liter bier én fooi voor omgerekend € 7,50 per persoon. Niet gesubsidieerd maar ook geen geld. Toch?
